سیستم کشف گاز F and G SYSTEMS
به علت حساسیت فوق العـاده بـالای پـروژه هـا و منـاطـق تحـت حفاظـت، اغـلب این سیـستم هـا دارای استانداردهای سطـح بـالای جهانی نظـیر UL, FM, LPCB, Atex, SIL و … مـی باشـند. در برخی از این سیستم ها امکان اتصال تجهیزات سیستم های اعلام حریق وجـود دارد. برخی از اینگونه سیستم ها را مـی تـوان جهـت کنـترل سیـستم های اطفاء حریق نیز بـه کـار بـرد.
سیستم FaG چیست؟
سیستم پایش گاز و آتش بخشی از یک سیستم ترکیبی شامل اجزاء و مدارهایی است که برای نظارت برمحیط و ارسال سیگنال یا
اعلام هشدار درمورد وجود شعله، گازهای سمی یا قابل اشتعال و غبارات قابل اشتعال در محیط طراحی شده اند. این سیستم پیوسته
تمامیه فضاها را برای یافتن شرایط غیر نرمال را بررسی کرده و به افراد حاضر در شرایط خطر هشدار داده و متناسب با سطح
خطر شناسایی شده و اقدامات لازم را انجام میدهد. سیستم FaG برای خودکارسازی اقدامات اضطراری کنترل و حفاظت کالآ،
یکپارچه برای جلوگیری از تشدید خطر و گسترش حریق مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین استفاده از این سیستم برای بازگشت
سریع از شرایط غیر عادی و راه اندازی مجدد تمامیه فعالیت ها به شکل عادی بسیاراهمیت دارد.
کنترل پنل های FaG بر پایه PLC :
امروزه در بسیاری از پروژه های صنعتی از جمله در پتروشمی ها، پالایشگاه، نیروگاه ها، معادن و...، برای کنترل تجهیزات
اعلام و اطفاء حریق از کنترلهای (FaG) بر پایه PLC هستند استفاده میشود. این سیستم ها قابلیت کنترل کلیه تجهیزات، توسط کارتها
و ماژول های متعددی صورت میگیرد که قابلیت تعویض و تعمیر را دارند. این عمل در زمان خاموشی دستگاه و حتی زمانی که
دستگاه روشن است امکان پذیر میباشد که به این امر (HOT SWAP) گفته میشود. تعداد زیادی از این کارت ها میتوانند توسط یک
CPU و کنترلر مرکزی پردازش گردند. یکی دیگر از مزایای این سیستم ها امکان قرار دادن کارت مشابه به عنوان رزرو میباشد که
در اکثر مواقع با کلمه (Redundant) درخواست میگردد. کارت هایی که بصورت (Redundant) در سیستم قرار میگیرند ریسک
قطعی کارت و ارتباط تجهیزات با سیستم کنترل را بسیار کم و یا حذف مینمایند، چرا که به محض هر گونه قطعی در کارت اول،
کارت دوم وارد مدار میشود و ازدیگر اتفاقات پیش پینی نشده جلوگیری میکند.
یکی از پر کاربردترین سیستم های ضد حریق سیستم های FaG، کنترل پنل (s81-HS) ساخت شرکت (Scame sistemi)
ایتالیایی میباشد که مطابق با استانداردهای ضد حریق (En54,EN12094-1) و استانداردهای ضد تداخل (CEI79)
ساخته شده و قابلیت وجود دو عدد کارت CPU و کارت های ماژول در (ده) رک را دارد. هر رک دارای 13 اسلات (Slot)
میباشد. لازم به توضیح است که این پنل دارای استاندارد (TUV ) میباشد. پنل ( S81-HS ) قابلیت ( SIL2 و SIL3 ) را داراست.
به لطف دتکتورهای پیشرفته، سامانه های FaG میتوانند اخطارهای خطر انفجار یا خطر آسیب انسانی رادر کمترین زمان ممکن
گزارش نموده و فرامین لازم دربکار انداختن وسایل اخطاری دیداری وشنیداری مانند: آژیرها، چراغ های مختلف خطر وراهنمای
خروج اضطراری، پنل های محلی نمایش، از مدارخارج کردن یا راه اندازی هوارسان ها به منطقه مورد نظر و سایر اقدامات را
صادر نمایند. سامانه (FaG) در صورت برنامه ریزی میتواند فرامین قطع اضطراری پروسس را نیز صادر نماید.
به عنوان مثال: تغذیه ورودی گاز به واحد در خطر قرار گرفته را قطع نماید تا در ادامه آتش سوزی یا نشت گاز جلوگیری شود.
سیستم های FaG به علت هزینه های بسیار بالای آن، اصولآ جهت استفاده در پروژه های ساختمانی کاربردی ندارند واغلب در
پروژه های صنعتی نظیر پتروشیمی ها، پالایشگاه ها، نیروگاه ها، کارخانه جات صنعتی و... استفاده میشوند.
بازار کار سیستم های FaG :
با توجه به اینکه دانش و خدمات مربوط به طراحی و اجرای سیستم های FaG تنها دراختیار تعداد محدودی از شرکت های فعال
در ایران است و این هم یکی از افتخارات (شرکت آتش دام) است که طراحان متخصص و کادرفوق العاده فنی دراین زمینه را دارد و
با انجام پروژه های زیاد و موفق درسرتاسر ایران آماده ارائه خدمات خود به شما عزیزان دراین زمینه میباشد و اینکه باید این نکته
را به شما عزیزان بگوییم که اجرای این سیستم از عهده ی هر شرکتی برنمی آید و کار فوق العاده حساسیت که باید توسط تیم
متخصص، طراحی و اجرا گردد، تا از مهم ترین و با ارزش ترین چیز، یعنی (جان) شما که یکی از مهمترین فاکتورهای ما، برای
طراحی در نظرگرفته میشود و درمرحله بعد از نظر خسارات مالی جبران ناپذیر جلوگیری نمایید، با پیاده سازی یک سیستم پایش
گازو آتش یکپارچه بر اساس آخرین تکنولوژی های موجود، صنایع میتوانند الزامات ایمنی و حفاظت خود را برآورده کرده و از
سرمایه های حاضر در پروژه ها اعم از افراد و تجهیزات را بیمه نمایند.
یک مقایسه ساده :
برای درک بهتر گستره تجارت بازار پروژه های سیستم های (FaG) به این مثال توجه کنید: قیمت کنترل پنل های اعلام حریق
چهار لوپ چیزی حدود ده میلیون تومان در بازار ایران است، در حالی که کنترل پنل های سیستم FaG رنج قیمتی آنها از
(پانصد میلیون تومان) شروع شده و دربرخی از پروژه ها بسته به تعداد، ورودی ها و خروجی ها ممکن است قیمت آنها به چندیدن
میلیارد تومان هم میرسد. در نظر داشته باشید که این تنها قیمت کنترل پنل اینگونه سیستم ها است و هزینه سایر تجهیزات نظیر
انواع دتکتورهای گاز و شعله و سایر تجهیزات مرتبط که معمولآ همگی باید از نوع ضد انفجار باشند را به پروژه اضافه کنیم،
به هیچ وجه قابل قیاس با پروژه های اعلان حریق ساختمانی نخواهد بود و درآخر این نکته را به شما عزیزان میگوییم که
شرکت آتش دام با تولید کننده های کنترل پنل های FaG در کشور ایتالیا همکاری میکند و هر گونه تغییر در کاربری پنل شما
به نسبت پروژه و نوع آن را دارد .
انواع سیستم های حفاظت از حریق در صنعت:
در واقع سیستم های FaG ترکیبی از سیستم های اعلان حریق و سیستم گازسنجی میباشند و در پروژه های صنعتی
میتوانند شامل گروه های زیر باشند:
1 ) سیستم اعلان حریق (Fire Detection system) : در واقع همان سیستم هایی هستند که در پروژه های ساختمانی با
آنها سرو کار داریم و شامل کنترل پنل اعلام حریق، انواع آشکارسازهای دود، حرارت، شعله، شستی ونیز خروجی های
نظیر آژیرها و فلاشرها هستند.
2 ) سیستم گاز سنجی (Gas Detection System) : این سیستم ها بر مبنای سنجش و اندازه گیری میزان گازهای قابل انفجار و
سمی در محیط های مستعد، خطر پذیر، پتروشیمی ها، پالایشگاه ها، نیروگاه ها، صنایع شیمیایی وسایر فضاهایی که احتمال وجود
خطر گازهای قابل انفجارو سمی وجود دارند استفاده میشوند. این سیستم ها شامل کنترل پنل مرکزی گازسنجی، انواع آشکارسازهای
گازهای قابل انفجار سمی و نیز آژیرها و فلاشرهای ضد انفجار میباشند.
3 ) سیستم های پایش گازو آتش (Fire a Gas Detection System) : در واقع ترکیبی از موارد 1و2 یعنی سیستم های
گاز سنجی میباشند.
سیستم (FaG) چه تفاوتی با سیستم اعلام حریق دارد؟
ممکن است برای شما این سوال پیش آمده باشد که سیستم پایش گازو آتش با سیستم اعلام حریق چه تفاوتی دارد که این
تجهیزات را برای استفاده در محیط های صنعتی ارجع بر سیستم اعلام حریق قرار میدهد؟
پاسخ این سوال در شرایط متفاوت محیط های صنعتی و شهری و حساسیت حفاظت ازاین محیط ها نهفته است.
درسرتاسر کارخانه جات فرآوری و محیط های صنعتی که مختصراً به آنها اشاره شد، افراد با ریسکهای گوناگون روبرو
میشوند. برای مثال تأسیسات شیمیایی همواره بطورمعمول خطرات بالقوه را شامل میشود، از سمی بودن و واکنش پذیری
مواد اولیه، تا آزاد شدن انرژِی از واکنش پذیری مواد اولیه، تا آزاد شدن انرژی از واکنش های شیمیایی، دمای بالا،
فشارهای زیاد وغیره. بعلاوه در اکثر تأسیسات و کارخانجات گرد و غبارهایی درهوا وجود دارد که مستعد مشتعل شدن و
ایجاد خطر هستند.
درچنین شرایطی ، نکاتی چون سرعت و دقت تشخیص ، عمل و عدم ایجاد خطر توسط تجهیزات و مقاومت آنها در مقابل وقوع
خطرات احتمالی بسیار حائز اهمیت است. تجهیزات این سیستم ها معمولأ از سرعت تشخیص و پاسخ بالایی برخوردار بوده و در
عرض کمتر از چند ثانیه خطر را شناسایی کرده و اعلام میکنند ، از سوی دیگر این تجهیزات در برابر نفوذ گرد وخاک و آب
(IP این تجهیزات معمولآ 66 و67 است ) بسیار مقاوم بوده و به همین جهت امکان ورود غبارات قابل اشتعال به داخل آنها،
ایجاد جرقه و اشتعال تجهیز وجود ندارد و همین امر میزان ایمنی محیط را افزایش خواهد داد و البته برخورداری از چنین بدنه های
مقاومی آسیب پذیری تجهیزات در صورت وقوع حادثه را نیز به حداقل میرساند، به همین دلیل تجهیزات FaG را ضد انفجار
میگویند و برخورداری از گواهینامه های (FM, IECE , ATEX , UL) در این تجهیزات بسیار اهمیت دارد.
همچنین عدم نفوذ جریان الکتریکی داخل تجهیزات به داخل بدنه و خارج دستگاه به جهت جلوگیری ازاتصال با غبارات موجود در
هوا و اشتعال بسیار مهم بوده که برای آن هم تمهیداتی اندیشیده شده است. تفاوت سیستم FaG و سیستم اعلام حریق به اینجا و
مقاومت بدنه ختم نمیشود. این تجهیزات در مقایسه با سیستم اعلام حریق، خروجی های متفاوتی (MA20_4) داشته و از پروتکل های
خاصی (RS_485 HART) برای ارتباط با پنل مرکزی استفاده میکنند. بعلاوه عدم ارسال هشدارهای کاذب یا خطا در این تجهیزات
بسیار اهمیت دارد و از همین رو تجهیزات سیستم پایش گاز وآتش باید حتمأ گواهینامه ی SIL آن هم سطح 2 یا 3 را دریافت کرده
باشند.
شناخت دتکتورهای گاز
این دتکتورها به دو دسته تقسیم میشوند :
1 ) دتکتور گازهای قابل اشتعال
2 ) دتکتورهای گاز سمی
دتکتورهای گاز:
براساس قابل تشخیص بودن، سنسورهای متفاوتی دارند که این سنسورها عبارت اند از:
کاتالیستی (Catalytic/Pelistor)، الکتروشیمیایی (Electrochemical)، فرو سرخ (IR) ، خطی (Open path)
دتکتورهای شعله:
این دتکتورها براساس طیف نوری که برای تشخیص حریق استفاده میکنند شامل انواع زیر میباشند.
1 ) دتکتور فروسرخ 2 ) دتکتور فرابنفش 3 ) دتکتور مادون قرمز (ماورای بنفش) 4 ) دتکتور دوگانه فروسرخ
4 ) دتکتور سه گانه فروسرخ
براساس گازها و مواد قابل اشتعال موجود در محیط و میزان دقت و سرعت واکنش مورد نیاز دتکتور شعله ایه مناسب انتخاب
خواهد شد.
اهداف سیستم FaG عبارت است از:
1 ) به علت حساسیت فوق العاده بالای پروژه ها و مناطق تحت حفاظت اغلب این سیستم ها ، دارای استانداردهای سطح بالای جهانی
نظیر (UL , SIL , ATEX , LPCB , FM) و...، میباشند.
2 ) امکان اتصال برخی از سیستم های FaG به سیستم های (SCADA , ESD , DLS , PLC) و.... از طریق پروتکل های
ارتباطی استاندارد نظیر MOD BUS وجود دارد.
3 ) برخی از کنترل پنل های FaG بصورت ماژولار بوده و بر حسب نیاز میتوان ماژول های مورد نیاز را خریداری،
نصب و استفاده نمود.
4 ) فراهم کردن تجهیزات ایمنی ، کافیست برای تشخیص، جداسازی و به حداقل رساندن نشت گازها و مایعات سمی و قابل اشتعال در
محیط
5 ) امکان انتقال سیگنال های مختلف به نمایشگرهایی همچون :
Alarm annunciator , mimic panel , Engineering work station
6 ) امکان نمایش آنلان میزان گازهای سمی و قابل انفجار بر روی کنترل پنل ( برحسب LEL ویا PPM )
7 ) در برخی از این سیستم ها امکان اتصال تجهیزات سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر نیز وجود دارد.
8 ) در برخی از این سیستم ها امکان اتصال تجهیزات سیستم های اعلام حریق کانونشال نیز وجود دارد.
9 ) برنامه ریزی کنترل های FaG و نوشتن توابع منطقی و کنترلی (Cause a Efect) پیچیده
10 ) برخی از اینگونه سیستم ها را میتوان جهت کنترل سیستم های اطفاء حریق نیز بکار برد.
11 ) امکان اتصال به سیستم کامپیوتر و مانیتورینگ آنلاین و ثبت لحظه ای وقایع
12 ) کنترل های گاز و آتش از نوع )20_4 ( میلی آمپر ورله کنتاکت است
13 ) تضمین وجود تجهیزات فرار به میزان کافی
14 ) تضمین محیط کاری ایمن برای افراد
15 ) کاهش ریسک و عواقب ناشی از حوادث
16 ) کاهش احتمال وقایع خطرناک
17 ) ارسال سیگنال های خروجی آژیر و فلاشر
سازندگان تجهیزات ضد انفجار سیستم های FaG :
از جمله بزرگترین سازندگان تجهیزات ضد انفجار سیستم های FaG نظیر دتکتورهای گاز ، دتکتورهای شعله ، آژیر و
فلاشر و شستی های انفجار میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
1 ) (SPECTREX) شرکت آمریکایی در زمینه آشکار سازهای شعله و گاز
2 )(General Electric) شرکت آمریکایی در زمینه آشکار سازهای شعله و گاز
3 ) (Honey well) شرکت آمریکایی در زمینه آشکار سازهای شعله و گاز
4 ) (Draeger) شرکت آمریکایی در زمینه آشکار سازهای شعله و گاز
5 ) (Crowcoh) شرکت ایتالیایی در زمینه آشکار سازهای شعله
6 )(Old ham) شرکت ایتالیایی در زمینه آشکار سازهای شعله
7 ) (Siemens) شرکت آلمانی در زمینه ساخت برخی از آشکار سازهای شعله
8 ) (E2S) شرکت ایتالیایی در زمینه ساخت انواع آژیرها و فلاشرهای ضد انفجار
امیدواریم که مطالب فوق ، درباره سیستم کشف گاز (FaG)برایتان مفید بوده باشه و تونسته باشیم در
راستای ایمنی و امنیت و هر آنچه که نیاز به دانستن آن درباره سیستم کشف گاز لازم داشتید ، پاسخی
جامع داده باشیم و هرگونه سوالی که بی جواب مانده را از ما بپرسید، شرکت آتش دام با سالها سابقه ی
درخشان در این زمینه و با کادر ماهر و کار آزموده در هر زمینه ای، درباره امنیت، ایمنی، طراحی ، تولید
ومشاوره، آماده ارائه خدمات خود به شما عزیزان میباشد.
به امید سرزمینی آباد و ایمن برای تمامیه عزیزانمان در سراسر کشور
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید! ورود
نظرها