پمپ های آتش نشانی و انواع آن Fire Pumps
پمپ های آتش‌نشانی مورد تأیید استاندارد NFPA 20
پمپ های آتش نشانی fire pumps
پمپ های آتش نشانی انواع و اندازه های مختلفی دارند که بر اساس منطقه و شرایط محیطی و وضعیت آب درآن ناحیه انتخاب میگردند. برای تغذیه آب عمومی و فعال کردن اسپرینکلرها ، یک پمپ آتش نشانی نصب میشود. پمپ های آتش نشانی به یک مخزن آب اختصاصی مثل ( مخزن ذخیره ،رودخانه،ویا...) متصل خواهند شد تا فشار آب مورد نیاز برای مصارف آتش نشانی را تآمین کنند.
پمپ های آتش نشانی تقویت فشار ، معمولآ الکتریکی هستند درحالیکه استفاده از پمپ های دیزل برای مخازن آب اختصاصی رایج تر
است. محدوده ظرفیت پمپ های آتش نشانی از 25 psi تا 5000 psi و بیشتر تغییر میکند.
درطراحی پمپ های آتش نشانی همیشه از دو پمپ که یکی از پمپ ها همیشه آماده به کاراست و دومین پمپ بصورت آماده باش بصورت کمکی درطراحی مدنظرگرفته میشود واگر فشارآب بیشتری مورد نیازباشد پمپ دوم بصورت اتوماتیک بکارمی افتد و توان خروجی آب برای پرتاب بیشتر در هنگام حریق را به استفاده کننده میدهد. درطراحی پمپ ها یک پمپ کوچک تر از پمپ های اصلی وجود دارد ، که به آن پمپ های جاکی (jockey pump) گفته میشود. پمپ های جاکی برای ثابت نگه داشتن فشار در تمام زمان ها در سیستم آتش نشانی استفاده میشوند ، جاکی پمپ باید فشار خروجی کافی داشته باشد تا فشار مورد نظر سیستم محافظتی آتش نشانی را تامین کند و یکی دیگر از کارهای جاکی پمپ اینست که از ایجاد ضربه قوچ وقتی که پمپ اصلی وارد مدار میشود جلوگیری میکند.
جاکی پمپ
اندازه مناسب یک پمپ آتش نشانی چقدراست؟
پاسخ های فراوانی برای این پرسش وجود دارد ولی بیشتر طراحان و متخصصان در این زمینه معتقدند که یک پمپ آتش نشانی باید به اندازه ای بزرگ باشد که بتواند آب کافی هم از نظرجریان و فشار خروجی برای بیشترین جریان مورد انتظاراز هر اسپرینکلر منفرد یا یک سیستم سیلابی ، همچنین یک مقدار اضافه برای شلنگ آتش نشانی برای نیازهای اطفاء حریق تآمین گردد.
انواع پمپ های آتش نشانی:
1 ) پمپ های عمودی خطی pump vertical in line
2) پمپ های عمودی توربینی vertical turbine pump
3) پمپ های سانتریفیوژ تک طبقه افقی sution horizontal End centrifugal pump
4) پمپ های اسپیلت کیس یا همان پمپ های دومکشه Horizontal split-case or duble suction centerfugal pump
تمایه پمپ های آتش نشانی مورد تآیید استاندارد NFPA 20 هستند.
1 ) پمپ عمودی خطی PCR
امروزه با توجه به کوچکتر شدن فضای مربوط به سیستم های پمپاژ در ساختمان ها ، نیازبه استفاده از پمپ هایی که فضای کمتری را اشغال میکنند ضروری بنظر میرسد. این نوع پمپ را میتوان بصورت خطی و در امتداد خط و لوله نصب نمود بطوریکه فلنج مکش و رانش در یک امتداد قرار گرفته و فضای کمتری را اشغال میکند.
کاربرد: بوستر پمپ های مربوط به ساختمان های مسکونی بلندمرتبه ، مجتمع عای تجاری و تفریحی ، هتل ها ، مراکز صنعتی ، سیستم های اطفاء حریق ، آب شیرین
کن ها و ....
2) پمپ عمودی توربینی:
پمپ های عمودی توربینی نوعی پمپ سانتریفیوژ هستند که به شکلی مشخص برای انتقال آب از چاه های زیر زمینی یا قنات به سطح زمین مورد استفاده قرار میگیرند. این پمپ ها همچنین با نام های توربین چاهای عمیق یا پمپ های شافت خطی نیز شناخته میشوند ، اما برخلاف پمپ های کف کش که نیروی محرکه ی آن درون آب قرار میگیرد، این دسته از پمپ ها نیروی خود را از محرکی میگیرند که روی سطح زمین سوار شده است. این موتور توسط شافتی بسیار بلند به پروانه ی پمپ متصل میگردد. پمپ های عمودی همواره یا با یک موتور AC کوبل شده و یا بدین منظور از یک موتور دیزلی بهره میگیرد ، انتهای پمپ شامل حداقل یک پروانه ی چرخان بوده که آب را بدون محفظه پمپ مکش میکند.
در نمونه های چند مرحله ای ، چندین پروانه پشت یکدیگر سوار میشوند که افزایش مکش در چاه های عمیق تر را به دنبال دارد یا در مواردی که فشار بیشتری در خروجی مورد نیاز است بکار میرود. بعد از اینکه آب از آخرین پره ی پروانه خارج میشود از میان یک لوله عبور کرده و به سطح زمین میرسد. خروجی پمپ روی سطح آب قرار دارد که آب را به سطح زمین هدایت میکند.
کاربرد: پمپ های توربینی عمومآ در مکان های مورد استفاده قرار میگیرند که پمپ های کف کش کارایی خود را از دست میدهند ، این امر از آن جهت روی میدهد که پمپ های کف کش قدرت ایجاد جریان های بالا را ندارند و یا شخص مد نظر ترجیح میدهد که موتور را روی سطح زمین قرار دهد. پمپ های عمودی در چاه های کور مورد استفاده قرار میگیرند که دسترسی به آن ها مشکل بوده و همچنین برای آبیاری چمن های ورزشگاه نیز بکار میرود.
3) پمپ های سانتریفیوژ
پمپ سانتریفیوژ پرمصرف ترین پمپ در بازار میباشد که شامل انواع مختلف ازجمله پمپ سانتریفیوژ هیدرولیکی ، مکش ، دیزلی ، مغناطیسی و... می باشد. پمپ سانتریفیوژ از یک یا چند پروانه استفاده میکنند که به محور متصل و آن را میچرخانند ، به این ترتیب انرژی لازم برای حرکت مایع داخل پمپ را فراهم کرده و مایع را فشرده میکند تا آن را داخل سیستم لوله کشی انتقال دهند. این سری از پمپ ها در دو نوع تک فاز و سه فاز برای مصارف مختلف خانگی و صنعتی تولید و عرضه میشوند.
تقسیم بندی پمپ سانتریفیوژ از نظر شکل ظاهری:
- قرار گرفتن راستای محور Orientetion shaft
- پمپ ها به لحاظ قرار گرفتن شافت بصورت عمودی یا افقی به دو دسته تقسیم میشوند.
- تعداد ایمپلر(پروانه) پمپ ها بر اساس پروانه مورد استفاده در آن به یک طبقه یا چند طبقه تقسیم میشوند.
- جهت قرار گرفتن فلنج ورودی suction flange orientation
- با توجه به محور قرار گرفتن راستای فلنج ورودی پمپ تقسیم بندی دیگری انجام میشود.
- جدا سازی پوسته casting split
در صورتی که پوسته پمپ در راستای عمود بر محور شافت از همدیگر جدا شوند به آن برش عمودی و یا شبکه ای گفته میشود و اگر بصورت موازی با محور شافت شاید، پوسته از بدنه ی اصلی جدا شود به آن برش افقی میگویند.
در یکی از سه شرط ذیل از پمپ بشکه ای یا برش عمودی استفاده میشود:
1 ) اگر دمای سیال حدود 200 درجه سانتی گراد یا بیشتر باشد.
2 ) سیالات سمی و یا خطرناک با فشار خروجی 100 بار یا بیشتر باشد.
3 ) اگر دمای سیال حدود 200 درجه سانتی گراد یا بیشتر باشد.
موقعیت بیرینگ Bearing support
موقعیت قرار گرفتن پروانه با توجه به یاتاقان بندی محور به دو دسته تقسیم میشوند.
- یکسر گیردار پروانه خارج از بیرینگ
- یکسر گیر دار پروانه بین بیرینگ
زمانی که پمپ مستقیم رویه شاسی خود نصب میشود به آن (فوت موند) گفته میشود و اگر پمپ بر روی ستون ها یا تیرک های بنام pad stall که به شاسی متصل شده است نصب شود به آن (سنتر لاین) گفته میشود.
بر اساس ap610 تمام پمپ های سانتریفیوژ باید سنتر لاین باشند ولی استثنایی هم قائل شده اند که پمپ های با دمای سیال کمتر از 150 درجه میتواند فوت موند باشند.
پمپ سانتریفیوژ چطور کار میکند؟
ابتدا پمپ سانتریفیوژ مایع داخل سیستم را به پورت مکش و از آنجا به ورودی پروانه هدایت میکند. پروانه ، مایع را در امتداد پره های چرخشی حرکت داده که شتاب انرژی مایع را افزایش میدهد. مایع از پره های پروانه دور شده و سپس به داخل حلقه یا پوشش دیفیز پمپ حرکت میکند و در آنجا شتاب بالای مایع به وسیله ی یک فرآیند انتشار، به فشار بالا تبدیل میشود ، سپس مایع به تخلیه پمپ و از آنجا به خارج از سیستم و یا در پمپ های چند مرحله ای به مرحله ی بعد هدایت میشود. ظرفیت جریان پمپ های سانتریفیوژ تا 1100 دور در دقیقه و فشار آنها حداکثر 300 فوت است. پمپ ها همچنین از مواد مختلفی از جمله برنز ، چدن و فولاد ضد زنگ ساخته میشوند. در ساخت پمپ های آب از انواع مواد استفاده شده و میتوانند میزان جریان را به 12.000 لیتر در دقیقه برسانند. پمپ سانتریفیوژ در انواع مختلف پاسخگو نیاز اکثر کاربردهای صنعتی است و میتوان جریان را تا 4500 دور در دقیقه ، کل فشار را تا 780فوت و دمای مایع را به 750 درجه فارنهایت برساند.
نصب پمپ سانتریفیوژ:
نصب پمپ سانتریفیوژ معمولآ سریع است ، نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به سایر مدل ها دارد و تعمیر آنها نیز آسان است. پمپ سانتریفیوژ معمولآ بهترین انتخاب برای مایعات وسیکوزیته (رقیق) و با سرعت بالاست. همچنین از این پمپ ها در بسیاری از مناطق مسکونی ، تجاری ، صنعتی و شهری استفاده میشود. پمپ سانتریفیوژ چند مرحله ای دارای بیش از یک پروانه هستند و زمانی مورد استفاده قرار میگیرند که نیاز به فشار بیشتری است.
آنها معمولآ در محدوده زیر کار میکنند:
جریان بین 5 تا 200000 گرم در دقیقه
فشار کل بین 10 تا 7500 فوت است
اسب بخار بین 125 تا 5000 اسب بخار است
در ساخت پمپ سانتریفیوژ از انواع مواد مختلفی استفاده میشود ، از جمله انواع مختلف پلاستیک و چدن یا فولاد ضد زنگ ، آلیاژ های مختلف و پلاستیک های خاص برای کاهش خوردگی و سایش ، مسائل بهداشتی و یا استعمال های سخت ، اتصال لوله ها در پمپ سانتریفیوژ با خطوط لوله کشی استاندارد در اندازه های کوچک و فلانژ در اندازه های بزرگ در دسترس است.
4) پمپ های اسپیلت کیس یا همان پمپ های دومکشه (DPS)
این پمپ از نوع گریز از مرکز افقی با محفظه حلزونی یک طبقه است. محفظه پمپ با برش محوری بوده که امکان تعویض اجزای گردان را به راحتی محیا میسازد. فلنج های رانش و مکش پمپ به نیمه پایین محفظه متصل بوده که هر دو فلنج در یک خط موازی قرار دارند (پمپ خطی). پروانه پمپ از نوع شعاعی بسته و دارای دو ورودی سیال میباشد. در این نوع ، پروانه نیروی محوری عمدتآ وجود نخواهد داشت ، پروانه بصورت استاتیکی و دینامیکی مطابق ISO 1940 بالانس شده است. محور پمپ از لحاظ نشت سیال مورد پمپاژ کاملا آب بندی بوده و روی محور در محل آب بندی ها با بوش محافظ پوشش داده شده است. یاتاقان های پمپ در هر سمت دارای یک عدد بلبرینگ شیار عمیق بوده که پوشش دار هستند و نیاز به روانکاری مجدد در طول عمر بلبرینگ نخواهد داشت.
کاربردها: ایستگاه های پمپاژ آبرسانی ، زه کشی، نیروگاه ها ، سیستم های تآمین آب در مصارف صنعتی ، پمپ های آتش نشانی ، مصارف دریایی و مصارف پالایشگاهی
استاندارد NFPA چیست ؟
NFPA انجمن ملی آتش نشانی آمریکا PROTECTION AMERICAN NATIONAL FIRE ASSOCIATION میباشد.
NFPA استاندارها واسنادی را جهت ایمنی در مقابل آتش وضع ومنتشر میکند در مقایسه با سایرسازمان های مشابه،
NFPAواستاندارهایش ارجحیت دارند و تمام سازمان های مشابه آن را به عنوان مرجع میشناسند.
اغلب سازندگان پمپ های آتش نشانی به دو دلیل سعی میکنند از استانداردهای NFPA تبعیت نمایند:
- از آنجا که سایر سازندگان تجهیزات مانند تولید کنندگان آبپاش های اتوماتیک ، کابین های آتش وسیستم های خاموش کننده از این استاندارد تبعیت میکنند
- .و اینکه استانداردهای NFPA قابل احترام ترین وسخت گیرانه ترین استاندار در جهان در این زمینه میباشد
استاندارد NFPA20 چیست؟
- استانداردی در رابطه با پمپ های آتش نشانی میباشد. این استاندارد قوانینی جهت نصب و عملکرد پمپ ها ، موتورهای متحرک ، کنترلرها و اجزای کمکی آن ها را دارد.
- FM چیست؟
FM واحد فنی مستقل شرکتin sorance Factory mutual است که تاییدیه عملکرد برای سیستم ها وتجهیزات با ریسک بالا را صادر میکند.
درپمپ های آتش نشانی،تاییدیهFM جزو الزامات ونیازمندی های NFPA میباشد.
معمولآ وجود تاییدیه FM نشان دهنده آن است که محصول نسبت به محصولات مشابه از کیفیت بالاتری برخورد دار است و قابل اطمینان تر است .
آزمایش های منظم مورد نیاز:
پمپ های آتش نشانی ، درهر نوع و اندازه ای ، باید بطور دوره ای و ترجیحآ به روش روشن شدن خودکار (استارت اتوماتیک) آزمایش شوند و همین طور باید بصورت دستی روشن و آماده به کار شوند ، بعضی معتقدند این پمپ ها باید بصورت هفتگی چک شوند تا از کارآمد بودن سیستم در هنگام حریق اطمینان حاصل شود. مانند آنچه در NFPA20 آمده است ، میگویند پمپ های دیزلی بصورت هفتگی و پمپ های الکتریکی بصورت ماهانه نیازمند چک کردن هستند. این آزمایش ها شامل راه اندازی وکارکرد (بدون جریان آب) هستش مانند روشن کردن خودرو در یک صبح سرد زمستانی.
فصل پنجم استاندارد NFPA25 با نام بازرسی، آزمایش ونگهداری سیستم های اطفاء حریق بر مبنای آب(ویرایش 1998) شامل محدوده کاملی از آزمون های پیشنهاد شده ،NFPA25 راهنمای های خوبی برای هر مورد دارد.
بازرسی کامل واحد:
پمپ های آتش نشانی باید دست کم هر هفته برای کنترل شرایط عمومی پمپ ، محرک و کنترلر، بازرسی وراه اندازی شوند. بازرسی باید شامل خود پمپ ، کارایی پمپ ، یاتاقان ها ، مکش مخزن آب و رانش ، محفظه آب بندی ، صافی ها ، آژیرهای قطع برق ، مخازن سوخت و منابع تغذیه الکتریکی باشد. محدوده بازرسی پمپ های آتش نشانی ، مانند خودرو یا کامیون ، به تنظیم سالیانه ودیگر نگهداری هایی که توسط سازنده مشخص شده است نیاز دارد که توسط یک متخصص مکانیک دیزل انجام میشود.
آزمایش جریان آب:
تمامیه پمپ های آتش نشانی باید بطور سالانه در شرایط جریان آب کامل آزمایش شوند و ویژگی های آن ها در شرایط صفر ، نقطه نامی و بیشترین خروجی اندازه گیری شود. به دلیل اینکه امکان دارد بازدهی پمپ ها به تدریج کاهش یابد یا در اثر آسیب های موقت در مخزن آب ایجاد مشکل کند ، به کمک نتایج سالانه آزمایش جریان آب میتوان به دقت این مشکلات را پیدا کرد و با برطرف نمودن به موقع این خرابی ها از کارا بودن سیستم در مجموعه ی خود اطمینان حاصل فرمایید. درحال حاضر بسیاری از کارخانه جات پمپ ها و سیستم آتش نشانی و مجتمع های صنعتی و ساختمانی از پیمانکاران مستقلی که در زمینه آزمایش پمپ های آتش نشانی تخصص دارند بهره میگیرند. این پیمانکاران در زمینه قطعات یدکی و چگونگی انجام این آزمایش ها تخصص دارند.
پمپ های آتش نشانی بزرگتر ، دارای ابزار اندازه گیری جریان هستند تا در موقع آزمایش جریان بتوانند بدون هدر رفتن هزاران گالن آب در دقیقه به سهولت انجام شود. از دبی سنج برای اندازه گیری نرخ جریان آب در یک سیستم باز چرخشی استفاده میشود. معمولآ پمپ های آتش نشانی با دبی های نامی بیشتر از GPM 2500 برای آزمایش دبی سنج دارند. اگرچه ممکن است پمپ های کوچک نیز نیاز به دبی سنج داشته باشند.
خصوصیات پمپ های آتش نشانی:
به خاطر اهمیت ویژه پمپ های آتش نشانی ، NFPA استانداردهایی هم برای متریال و هم برای منحنی های عملکرد این پمپ وضع کرده است. یک پمپ آتش نشانی باید مطابق با استاندارNFPA20 دباشد. به نظر میرسد خصوصیات و منحنی عملکرد پمپ های آتش نشانی متفاوت از نمونه های دیگر میباشد. به عبارت دیگر صنایع با توجه به ماکزیمم بازده و مسائل اقتصادی انتخاب میشوند ولی در پمپ های آتش نشانی برای عملکرد مطمئن در تمام عمر ، طراحی و انتخاب میشوند و بالاترین ایمنی و معیارها فشار خروجی کل ، از اهمیت بالایی در این پمپ ها به حساب می آید.
ویژگی های این سه نقطه ، به تعریف منحنی مشخصه پمپ برای انتخاب یک پمپ آتش نشانی کمک میکند.
اساس کار پمپ های آتش نشانی:
الف) نقطه نامی پمپ ، فشار و جریان معادل 100 درصد فشاروجریان نامی ایجاد میکند.
ب) انتظار میرود که این پمپ ها فشاری معادل 120-140 درصد نامی خود را (در شرایط نرخ جریان صفر) ایجاد کنند.
ج) بیشترین نرخ جریان مورد انتظار از یک پمپ آتش نشانی ، نرخ جریانی معادل 150 درصد نرخ جریان نامی در فشار معادل 65 درصد فشار نامی است.
امیدواریم که مطالب فوق ، در زمینه شناخت بهتر ( پمپ های آتش نشانی ) برایتان مفید بوده باشه و تونسته باشیم در
راستای ایمنی و امنیت و هر آنچه که نیاز به دانستن آن درباره پمپ های آتش نشانی لازم داشتید ، پاسخی
جامع داده باشیم و هرگونه سوالی که بی جواب مانده را از ما بپرسید ، شرکت آتش دام با سالها سابقه ی درخشان
در این زمینه و با کادر ماهر و کار آزموده در هر زمینه ای ، درباره امنیت ، ایمنی، طراحی ، تولید و مشاوره
آماده ارائه خدمات خود به شما عزیزان میباشد.
به امید سرزمینی آباد و ایمن برای تمامیه عزیزانمان در سراسر کشور
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید! ورود
نظرها